Phụ nữ Hà Đông tích cực đóng góp ý kiến vào dự thảo Bộ luật Dân sự (sửa đổi)

Sáng  ngày 24/03/2015, tại Văn phòng Hội LHPN quận Hà Đông đã tổ chức hội nghị đóng góp ý kiến vào dự thảo Bộ luật dân sự (sửa đổi). Tham dự hội nghị có các đồng chí đại diện Ban Luật pháp chính sách, Ban tuyên giáo Hội LHPN thành phố Hà Nội, Ban tuyên giáo quận ủy, lãnh đạo các cơ quan Tòa án, Viện Kiểm sát, phòng Tư pháp, Đội thi hành án và các đồng chí ủy viên BCH Hội LHPN quận Hà Đông và Chủ tịch Hội LHPN cơ sở.

Đồng chí Nguyễn Thị Hảo - Chủ tịch Hội LHPN quận đã phổ biến, hướng dẫn các nội dung liên quan và kế hoạch triển khai lấy ý kiến đối với dự thảo Bộ luật dân sự; báo cáo tổng hợp quá trình triển khai lấy ý kiến của cán bộ, hội viên phụ nữ ở 100% cơ sở  Hội trong thời gian qua. Hội nghị tiến hành thảo luận, cơ bản các đại biểu đồng tình Dự thảo Luật Dân sự (sửa đổi) bao gồm 6 phần, 26 chương, 712 điều (ít hơn 1 phần, 10 chương và 65 điều so với Bộ Luật Dân sự năm 2005), nội dung sửa đổi có nhiều vấn đề được cụ thể, chi tiết phù hợp với Hiến pháp năm 2013 và phù hợp với nhu cầu phát triển của xã hội. Nhiều nội dung được đưa vào đáp ứng yêu cầu bảo vệ quyền của mỗi cá nhân, cộng đồng và Nhà nước trong giai đoạn hiện nay. Các đại biểu đã đóng góp một số ý kiến cụ thể như:

1.  Dự thảo Bộ luật Dân sự (sửa đổi) cần bổ sung thêm phần giải thích từ ngữ, vì trong luật có quá nhiều từ khá khó hiểu. Vì vậy, với những khái niệm, từ ngữ pháp lý đã quá quen thuộc với hành pháp và tư pháp cũng như người dân mà không dẫn tới hiểu sai thì đề nghị giữ nguyên, tránh sự phức tạp hóa không cần thiết. Không nên sử dụng các từ như "vật quyền", "trái quyền", "địa dịch", bởi dễ dẫn đến gây tranh cãi không cần thiết vì khó hiểu đối với người dân, nên dùng các khái niệm phổ thông dễ hiểu. Không nên sử dụng những cum từ khó xác định: Công bằng, tập quán, tin tức....

2. Về các nguyên tắc cơ bản

Mặc dù cụm từ Bình đẳng có bao hàm rộng về bình đẳng giữa mọi người với nhau, nhưng viết chung như vậy chưa rõ nội hàm và chưa định hướng cụ thể về bình đẳng giới, trong đó có đặc thù giới tính nam và nữ . Vì vậy có thể đưa thêm vấn đề bình đẳng nam, nữ vào điều luật hoặc có chú giải cụ thể về nội hàm của Bình đẳng  trong đó có yếu tố bình đẳng về giới.

3. Về hình thức sở hữu

Đề nghị Bộ luật dân sự cần quy định ba hình thức sở hữu, bao gồm sở hữu nhà nước, sở hữu tư nhân và sở hữu chung vì các lý do sau đây:

Thứ nhất: sở hữu toàn dân được quy định trong Hiến pháp (Điều 53) nên được hiểu là chế độ sở hữu. Trong một quan hệ pháp luật dân sự cụ thể, cần xác định chủ thể là ai, cá nhân hay tổ chức nào có quyền và có nghĩa vụ dân sự. Trong sở hữu toàn dân thì không tồn tại chủ thể là toàn dân mà chỉ có Nhà nước mới có quyền chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản công (với tư cách đại diện toàn dân). Do đó, nên hiểu sở hữu toàn dân là chế độ sở hữu còn hình thức sở hữu là sở hữu nhà nước;

Thứ hai, hình thức sở hữu nhà nước đã được quy định trong Bộ luật dân sự hiện hành và nhiều văn bản pháp luật khác trong 10 năm qua. Việc không quy định hình thức sở hữu nhà nước trong Bộ luật dân sự sẽ dẫn đến phải sửa đổi nhiều văn bản và phát sinh nhiều chi phí;

Thứ ba, Điều 32 Hiến pháp quy định quyền sở hữu tư nhân được pháp luật bảo hộ. Đây là quy định mới, rất quan trọng, lần đầu tiên quyền sở hữu tư nhân được ghi nhận trong Hiến pháp, thể hiện tư tưởng, chính sách của Đảng và Nhà nước về vấn đề sở hữu. Theo đó, Bộ luật dân sự cần quy định rõ, cụ thể hình thức “sở hữu tư nhân”;

Thứ tư: việc quy định sở hữu nhà nước, sở hữu tư nhân, sở hữu chung là thể hiện sự kế thừa có chọn lọc các quy định của Bộ luật dân sự hiện hành.

4. Về chủ thể của quan hệ pháp luật dân sự

Nhất trí như Dự thảo bộ luật quy định chủ thể là cá nhân và pháp nhân, đồng thời có một số quy định riêng về việc tham gia quan hệ pháp luật dân sự của các thành viên hộ gia đình, tổ hợp tác, các tổ chức khác không có tư cách pháp nhân (từ Điều 119 đến Điều 121); một số quy định riêng về việc tham gia quan hệ dân sự của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, cơ quan nhà nước ở trung ương và ở địa phương (từ Điều 115 đến Điều 118) .

5.  Điều 40 Quyền xác định lại giới tính

- Dự thảo luật nên bổ xung thêm quy định trong trường hợp đặc biệt, việc chuyển giới phải được cơ quan có thẩm quyền cho phép theo quy định của luật. Cũng không nên cấm không công nhận chuyển giới vì thực tế có những trường hợp việc chuyển đổi giới tính là phù hợp với thể chất bản năng trong nội tại con người cần phải thay đổi, đây thuộc về quyền cá nhân

6. Điều 42 Quyền nhân thân trong hôn nhân và gia đình

Trong dự thảo mới chỉ đề cập đến việc hai cá nhân sống chung mà chưa dự liệu những trường hợp hai cá nhân sống chung và có con chung con riêng, Dự thảo nên bổ sung quy định “Trường hợp họ có con chung thì quyền, nghĩa vụ của họ được xác định theo theo luật hôn nhân gia đình”.

Tuy nhiên để khoản 3với nội dung Trường hợp hai cá nhân không vi phạm điều cấm trong Luật hôn nhân và gia đình có thỏa thuận về việc chung sống với nhau như vợ chồng thì quyền, nghĩa vụ của họ được xác định theo thỏa thuận. Việc quy định điều khoản này vào Bộ luật dân sự có thể  dễ dẫn đến tình trạng cổ súy cho việc sống chung mà không kết hôn ảnh hưởng đến văn hóa, đạo đức lối sống và thuần phong mỹ tục của Việt Nam ần phải xem xét kỹ hơn

7. Về lãi suất trong hợp đồng vay tài sản

Nhất trí với quy định của dự thảo Bộ luật  trong điều  491  quy định, lãi suất vay do các bên thỏa thuận hoặc do luật định. Trường hợp các bên có thỏa thuận về lãi suất thì lãi suất theo thỏa thuận không được vượt quá 200% của lãi suất cơ bản do Ngân hàng nhà nước công bố đối với loại vay tương ứng, trừ trường hợp luật có quy định khác. Trường hợp lãi suất theo thỏa thuận vượt quá lãi suất giới hạn được quy định ở khoản này thì mức lãi suất vượt quá không có hiệu lực.

Vì quy định mức lãi suất trần dựa trên lãi suất cơ bản do Ngân hàng Nhà nước công bố là để tạo ra sự thống nhất về xác định lãi suất trong hợp đồng vay tài sản, ngăn ngừa việc cho vay nặng lãi; việc công bố lãi suất cơ bản do Ngân hàng Nhà nước thực hiện đã được quy định tại Điều 12 Luật ngân hàng Nhà nước Việt Nam;

8. Vấn đề mang thai hộ vì mục đích nhân đạo

Luật Hôn nhân Gia đình sửa đổi, chính thức cho phép mang thai hộ vì mục đích nhân đạo. Đây cũng là một thỏa thuận dân sự do vậy Bộ luật Dân sự cần phải có điều khoản cụ thể quy định về việc mang thai hộ để đảm bảo quyền lợi, nghĩa vụ, trách nhiệm của mỗi bên và đảm bảo quyền lợi của em bé khi được  sinh ra và tránh các vấn đề phát sinh từ việc mang thai hộ và giám sát chặt chẽ các trường hợp đẻ thuê vô nhân đạo.

Hoặc ví dụ: khi 2 vợ chồng nhờ 1 người mang thai hộ, trong quá trình mang thai 9 tháng đó, chẳng may người chồng bị tai nạn chết, người vợ kia không muốn tiếp nhận đứa con nhưng vì đã ký kết này nọ nên bắt buộc phải mang con về nuôi và không chăm sóc cũng như ko có tình cảm tốt với đứa bé hoặc có thể không nhận nuôi đứa bé. Vậy đứa trẻ được sinh ra là hạnh phúc hay sự khổ đau? Ai sẽ đảm bảo cho cuộc sống của cháu bé

Cùng với các ý kiến thảo luận đóng góp tại hội nghị, Hội LHPN quận và cơ sở sẽ tiếp tục tổng hợp ý kiến của các tầng lớp phụ nữ trên địa bàn quận góp phần xây dựng Bộ luật dân sự với các điều luật thiết thực đi vào đời sống của phụ nữ và nhân dân./.

BTV Hội LHPN quận Hà Đông