Bài viết Ký ức Điện Biên

BÀI VIẾT SỐ 1

ĐÓN XUÂN TRÊN BẢN NÀ NOONG

Người viết : Phạm Văn Sước - cựu chiến sỹ Điện Biên.

Tổ dân phố 5 -  Phường Quang Trung, quận Hà Đông.

 

Trung tuần tháng 12 năm 19953, từ khu tập kết rừng Mộc Châu, đơn vị chúng tôi dược lệnh ngày đêm khẩn trương hành quân vượt qua dốc Pha Đin dài hơn 20 km, tới khu rừng cách ngã ba Tuần Giáo hơn 3000 mét, hướng về chiến dịch Trần Đình.

Tôi được biên chế về Đại đội 441 Đại Đoàn 308. Đại đội giao cho tôi con ngựa thồ màu vàng khoang trắng, cùng mấy chục đồng chí. Đàn ngựa thồ thì đủ các màu lông.

Đồng chí Đại đội trưởng Oa lệnh: Tất cả vào Tổng kho Đại đoàn, mỗi ngựa thồ 2 hòm đạn. Chúng tôi hành quân xuyên đường mòn rừng rậm, nhiều eo đượng Bộ đội Tây Bắc đã chặn đánh, quân Pháp từ Lai Châu rút chạt tắt từ rừng này về Điện Biên Phủ, dấu vết kẻ địch vứt đồ đạc và xác ngựa chết còn hôi thối. Đến đèo Cu San dốc dựng đứng cao hơn 100 mét, ngựa thồ không thể lên được phải “Tăng bo”. Cả Đại đội phải vất vả lắm, suốt một ngày đêm mới chuyển hết đạn qua đèo, tới đường rẽ vào Điện Biên hơn 3000 mét, lúc này đồng chí Hiền – Chính trị viên Đại đội động viên chúng tôi phải gọn gàng, sung, đạn, người, ngựa. Đêm nay phải giao nộp đạn vào kho tiền phương của Đại đoàn. Kho Đại đoàn cách bản Là Tấu hơn 600 mét, quân Pháp ở Điện Biên Phủ thường xuyên bán đạn pháo ra quanh bản Là Tấu.

Khoảng 3 giờ sáng chúng tôi đến kho, đang giao nộp đạn vào kho thi hang loạt đạn pháo địch bán xung quanh bản Là Tấu, những con ngựa thồ hét lên giật đứt dây cương sổng chạy toán loạn. Đêm tối đen, chỉ nhờ ánh sáng bạn nổ để tìm ngựa, rất may con ngựa khoang trắng của tôi được tìm thấy ngay, còn đại đội hơn một giờ sau mới tìm đủ ngựa, lúc này pháo địch ngừng bán, chúng tôi giao nộp đạn xong và hành quân về hậu cứ thì trời sáng rõ

Nhiều và rất nhiều đên vận chuyển đạn, gạo, muối … về kho tiền phương, chuẩn bị cho chiến dịch. Có lần pháo địch bán, đạn nổ chỉ cách 10 mét, chúng tôi phải ghì chặt cương ngựa, người và ngựa cùng nằm xuống để tránh mảnh đạn bay vèo vèo xung quanh, ngựa cháy sém cả lông. Thế rồi cũng quen dần, mặc cho đạn pháo địch bán, Đại đội 441 chúng tôi vận tải đủ cơ số đạn, gạo, thực phẩm … trên giao, chuẩn bị cho chiến dịch Trần Đình.

Thấm thoát thời gian chuẩn bị lương thực, vũ khí, đạn dược đã hoàn thành, chỉ còn 2 ngày nữa là bước sang năm mới. Đồng chí Oa Đại đội trưởng chỉ thị : Các đơn vị ổn định tại chỗ, lệnh của cấp trên là cứ đàng hoàng đón Tết, phải chuẩn bị đầy đủ bánh trái cho Bộ đội, đơn vị ta có gạo nếp vào đỗ xanh rồi, các đồng chí đi hái lá rong rừng về gói bánh chưng. Sáng Ba mươi Tết, Hậu cần Đại đoàn gủi 50 ki lô gam gạo nếp và đỗ xanh, còn 20 ki lô gam thịt trâu là của đồng bào Tây Bắc tặng Bộ đội ăn Tết, Đơn vị chúng tôi vô cùng cảm động về tấm long của đồng bào Tây Bắc, còn chúng tôi, tốp thì gói bánh chưng, tốp thì hái hoa rừng về dựng cây “Hoa Tết”. Nồi bánh chưng luộc đến 22 giờ đêm ba mươi thì được vớt ra. Cả Đại đội ngồi quanh cẩy hoa Tết, quanh đốn lửa giữa rừng Tây Bắc chờ đón Giao Thừa. Một cái Tết đầu tiên trong đời giữa núi rừng Tây Bắc.

Đồng chí Hiền chính trị viên Đại đọi nói giọng ấm áp và thân thiết : Bây giờ là không giờ, chúng ta đón Giao Thừa tại chiến trường Tây Bắc, chắc các đồng chí nhớ nhà lắm phải không? Cả Đại đội đồng thanh : Nhớ nhà lắm thủ trưởng ơi!

Các đồng chí bóc bánh để đón xuân, tôi thay mặt đơn vị chúc các đồng chí thêm tuổi Quân, chiến đấu giỏi, lập nhiều chiến công. Đồng chí Bài tổ trưởng anh nuôi lớn tuổi nhất nói: Tôi thay mặt an hem, xin chúc thủ trưởng mạnh khỏe, sang xuân mới lãnh đạo đơn vị hăng say chiến đấu và chiến thắng. Cả Đại đội vỗ tay vang rừng.

Đại đội trưởng Oa bắt nhịp bài “ Vì nhân dân quên mình” cả Đại đội hát vang… Rồi từng đồng chí lên hái hoa dân chủ, mở ra bài nào thì hát bài ấy, vào trò gì thì phải làm trò ấy, nhiều đồng chí diễn rất nhiều trò, nào mèo, nào chó… Đến lượt tôi lại bắt chúng vào con ngựa thồ, may mắn nhất. Anh em hét lên rất to : Làm ngựa thồ đi. Tôi làm ngựa thồ tránh đạn pháo lăn nghiêng ra , mọi người cười sảng khoái, xung tan nỗi nhớ nhà. Đại đội trưởng Oa giao nhiệm vụ : Từ giờ đồng chí Sước bổ xung về tổ nuôi quân của đồng chí Bài, đúng 6 giờ sáng mai đơn vị bàn giao toàn bộ ngựa thồ cho quân khu Tây Bắc. Thế là hết thời “Giám Mã”. Cả Đại đội xôn xao, ồn ào một lúc. Các đồng chí im lặng: Mỗi trung đội sáng mai phụ trách một Đại đội dân công hỏa tuyến, 8 giờ 30 phút vào tổng kho Đại đoàn đóng muối, mỗi đồng chí từ 30 đến 35 kg, dân công cũng vậy. Muối này mang lên bản Mèo, đồng bào Mèo sẽ ủng hộ lợn và rau tươi cho chiến dịch…

Đoàn quân chúng tôi gùi, gánh muối lên bản Mèo, đường mòn toàn leo ngược đồi, núi đá tai mèo, có chỗ leo lên lưng cây đổ ngang đường chênh vênh. Mãi 18 giờ mới đến bản Mèo Nà Noong. Dân bản ra đón chào chúng tôi như người thân ở xa mới về, hai bên vỗ tay vang cả núi rừng.

Ông Trưởng bản nói tiếng Kinh khá rành: “ Cái tao biết tin cái Bộ đội mày lên bản ba bốn bữa rồi vớ, cái Bộ đội và dân công cứ nghỉ thỏa vớ”. Rồi ông đánh một hồi cồng dài ngân vọng núi. Hơn 40 phút sau, từng tốp thanh niên nam, nữ các ngả kéo đến mấy chục người, người nào cũng khỏe mạnh, nhanh nhẹn và chào hỏi chúng tôi chân tình, họ ngồi quanh ông trưởng bản. Ông Soong Phìn chỉ tay sang chúng tôi và hàng trăm sọt muối trắng đầy ắp. Họ dúi nhau cười hồ hởi như sắp bắt được vàng. Ông huơ tay, huơ chân chừng 15 phút, các thanh niên chào chúng tôi, mặt người nào cũng xinh tươi hớn hở ra về các ngả, lúc này trời cũng xẩm tối, ông Soong Phìn vào buồng kéo ra năm, sáu cái da bò khô nói: “Chiếu vớ sải đậu”. Chúng tôi, người ngồi, người nằm trên da bò khô, quanh đống lửa hồng giữa nhà, lửa ấm mà vẫn không sao ngủ được.

Ông Trưởng bản sai mấy cháu gái ra vườn nhổ đến chục khóm sắn bảo chúng tôi nướng ăn cho ấm cái bụng, rồi ông lại vào buồng bê ra một hũ rượu và một dếch thịt nai khô khoảng 6 đến 7 kg. Đồng chí Phẩm phó đoàn xua tay, nhưng ông vẫn cứ xé thịt nai chia cho mọi người, bảo ăn sắn nướng với thịt nai khô. Ông ngồi lại một lúc và nói: “Tao nhiều thứ này vớ, ăn cho hết vớ”. Chúng tôi ăn sắn nướng với thịt nai khô, ngon chưa từng có ở trên đời, nếu không đi bộ đội và nên bản Mèo thì cũng không biết được  món đặc sản đó của núi rừng heo hút này của Tổ Quốc và cũng không biết được tình cảm của đồng bào Mèo, họ quá tốt như vậy.

Anh Thệ dân công ở Bắc Giang nói: Nếu không tham gia chiến dịch thì đâu có hưởng cảnh đẹp này. Tình quân dân như cá với nước, thật tuyệt vời.  Chúng tôi cứ rúc rich hết chuyện này sang chuyện khác, chả ai ngủ được. Anh Sáng ở Phú Thọ nói: Mấy tiểu đoàn dân công cũng khỏe như tôi, hơn 2000 người mà cũng chỉ nộp mỗi người 5 kg gạo, 2kg muối và 1 kg vừng, còn ở dọc đường chén để nuôi chân. Anh Tưởng ở Vĩnh Phúc đế vào: Hai, ba huyện bên tôi và tỉnh Sơn Tây cũng gần 2000 quân, cũng nộp kho mỗi người 4 kg gạo, và 2 kg muối, nửa cân vừng, còn thì cũng xơi hết, mấy trăm cây số đường đến nước cũng không đủ uống nữa là…

Anh Vĩnh ở Thanh Hóa hất hàm: Ối chà, ở Thọ Xuân, Nông Cống, Cẩm Thủy các huyện tôi cùng mấy huyện cuối tỉnh, cũng mấy nghìn dân công kém gì các ông. Bắt đầu đi mỗi người 30 – 40 kg gao, muối, thuốc lào và mấy trăm km đường, cứ dọc sông Mã mà đi cũng đến kho tiền phương, cũng chỉ còn 3 kg gạo, 2 kg muối và bánh thuốc lào. Người gánh yếu chỉ còn 1 kg gạo và nửa cân muối, còn phải đấm miệng lấy sức mà đi, số người nằm lại 2, 3 ngày mới nhếch nhải đến kho. Các vị nộp được nhiều đây. Anh Phẩm phó đoàn ngắt lời: Thôi! Thôi! Thế là quý lắm rồi, mỗi người có được nửa cân các loại cũng là góp công, góp của cho chiến dịch, mấy trăm kiloomet đường đèo heo hút gió lên được đến đây là quá tuyệt vời.

Đại tướng Võ Nguyên Giáp bảo: Chúng ta cứ có đủ đạn, gạo, muối là đánh thắng thực dân Pháp. Mọi người vỗ tay  xua tan giấc ngủ và cũng lúc này trời hửng sáng, nhưng mây mù vẫn che phủ dày đặc. 8 giờ sáng chúng tôi ăn cơm, ông Trưởng bản nhìn xem thấy chỉ có muối riềng: “Hừ, cái bộ đội mày ăn khổ vớ”. Nói rồi ông sai mấy cháu gái luộc rau cải tươi và ông chạy vào nhà xách ra một dếch thịt nai khô, khoảng 8 – 9 kg chia cho mọi người ăn. “Ở đây ta nhiều vớ, chỉ thiếu muối vớ. Kia kìa!”.  Rồi ông khoát tay chỉ sang dàng lợn mấy chục con lúc nhúc đen chuồng, một lũ gà gà giác quanh dàng lợn, một lũ bu đậu trên các lùm cây, một đàn bò lông vàng óng, béo mập, hơn chục con to có, bê có ở gần khe núi. Ông cười rất sảng khoái rồi chỉ tay sang trái nhà, cách 50m là một lán dệt vải vỏ cây “Thổ cẩm vỏ cây”. Hơn 10 cô gái Mèo từ khăn, áo đến váy đều diêm dúa. Cô nào cô ấy da dẻ trắng nõn như trứng gà bóc, còn các cô dân công nhà mình đen xạm, còn thua xa các cô gái Mèo bản Nà Noong.

Ông Soong Phìn đột nhiên hô lớn: Được rồi vớ, rồi ông đánh 3 hồi cồng dài dư âm vang núi. Hơn 40 phút sau, hàng trăm cô gái Mèo gùi rau cải xanh tới, mỗi sọt rau nặng từ 40 – 50 kg, rồi hàng trăm thanh niên dòng dắt, mỗi người 2 con lợn đi rất nhanh đến. Chà! Chà! Nhiều quá, mọi người thốt lên vỗ tay vang bản Nà Noong. “Quẩy được hết vớ?”Ông Trưởng bản hỏi mọi người,rồi đồng chí Trưởng đoàn nói: Thưa ông! Đây là công của đồng bào dốc sức ủng hộ chiến dịch, đó là nghìn tấm long vàng, chúng tôi phải cố gắng nhận, mang hết ạ. Thế rồi đồng chí Phẩm – Phó đoàn phân công các cô gái gùi, gánh rkau tươi, mỗi người từ 30 – 35 kg. Nam giới thì cứ 2 người khênh 2 con lợn, mỗi con nặng từ 25-30kg, gắng sức mà mang. Đồng chí Trưởng đoàn cảm ơn dân bản và ông Soong Phìn ôm chặt lấy Trưởng đoàn, không muốn rời xa nhau. Rồi ông chạy vào nhà xách một dếch thịt nai khô khoảng 15 – 16 kg đưa cho trưởng đoàn, ông cứ đứng thẫn thờ và lấy vạt áo lau nước mắt. Cả đoàn chúng tôi không cầm lòng được, ai cũng rưng rưng nước mắt chia tay dân bản. Mới chỉ có 2 ngày ở với dân bản Nà Noong mà sao mọi người thấy nao nao, thương nhớ hoài?

Hơn 500 người dân bản Nà Noong ra đưa tiễn vẫy chào. Đoàn của chúng tôi đi khuất eo núi xa dần. Một cảnh tượng sâu lắng vẫn đọng lại trong ký ức của tôi.

Đoàn chúng tôi phấn chấn hẳn lên, quên hết cả mệt nhọc, số lợn và rau tươi này là sản phẩm vô cùng quý báu, góp phần không nhỏ vào chiến dịch Trần Đình.

Tình đoàn kết gắn bó keo sơn giữa quân với dân ở tận núi rừng Tây Bắc heo hút, tinh thần đại đoàn kết của dân tộc là một khối thống nhất thì kẻ địch dù có mạnh đến mấy thì cũng chuốc lấy thất bại thảm hại trước nhân dân Việt Nam mà thôi.

2 giờ sáng, chúng tôi về đến kho của Đại đoàn, sau khi giao nộp hết vào kho, đồng chí Hùng Phó ban hậu cần thông báo: Lợn nguyên con được 5250 kg, rau cải tươi được 6300kg. Số lợn và rau tươi này cho thương binh. 7 giờ sáng, đoàn chúng tôi về đến hậu cứ, nghỉ 2 ngày tắm giặt. Đến chiều ngày thứ 2, chúng tôi vừa đi tắm về thì đồng chí Đại đội trưởng ra lệnh: Tất cả xếp gọn đồ đạc vào tổng kho vũ khí, đóng đủ các loại đạn theo cơ số này, chờ lệnh.

Lúc này quân Pháp đã nhảy dù xuống Mường khoa Lào, âm mưu đánh sang Điện Biên Phủ để giải vây cho cụm cứ điểm này vì chúng đang bị quân ta bao vây.

Hai đơn vị của ta và nước bạn Lào đã hợp đồng tác chiến để bao vây, tiêu diệt quân nhảy dù. Đơn vị chúng tôi phải cấp tốc đến Mường Khoa tiếp tế cho hai đơn vị đang chiến đấu.

Chúng tôi lại cấp tốc hành quân, ai cũng phải vác hoặc gùi các cỡ đạn, vượt qua các đỉnh núi cao hơn 1000 mét, đường mòn hẹp, mưa tầm tã. Bất thình lình tôi bị vấp trượt ngã, hòm đạn văng vào vách núi, người tôi rơi xuống vực, tôi rơi xuống và nằm gọn trên tán cây mọc và xòe ra bằng bốn cái nong ở vách núi cách mặt đường khoảng bảy đến tám mét. Tôi ôm chặt lùm cây, bang hoàng bủn rủn cả người, cả đơn vị hốt hoảng chững lại, chặt tre, lấy dây rừng dòng xuống để cứu tôi. Đồng chí Oa nói vọng xuống: Lấy dây quấn chặt người vào mấu tre cho thật chắc, ở trên này các ddoognf chí kéo cũng phải buộc dây ghì vào gôc cây, lờ tuột tay thì không bị rơi theo. Đạp hai chân vào vách núi, cố lên! Sau gần 20 phút kéo, phải rất khó khăn tôi mới lên được tới mạt đường, mặt mày đầy máu me, xây sát, quần áo rách bươm, anh em xúm vào lau máu và băng bó cho tôi, thế là tôi thoát chết.

Mọi người bây giờ mới nhìn xuống thung lũng đen ngòm, sâu hoắm đến hơn 100 mét, ghê rợn hết cả người. nếu không có tán cây rừng đỡ tôi lại thì đã toi đời rồi. Thật khủng khiếp quá, khoảng 20 phút sau tôi trở lại bình thường và tiếp tục hành quân cấp tốc, hết các đỉnh núi cao rồi lại lội suối dài khoảng 6 đến 7 km, có chỗ lội sâu đến ngực, áo quần ướt sũng, hành quân rồi lại khô, vắt cắn đỏ da. Rồi tiếp tục vượt qua sông Mã sang đất bạn Lào, kịp thời tiếp đạn cho hai đơn vị đang chiến đấu.

Quân ta đã tiêu diệt gần hết quân Pháp nhảy dù xuống Mường Khoa. Số còn sống sót, chúng chạy về Luông Pla Băng. Hai đơn vị bộ đội và chúng tôi truy kích đến cách Luông Pla Băng 80km. thì nhận được lệnh của Mặt trận không truy kích, quay về Điện Biên. Chúng tôi lại hành quân về đên sông mã thì hậu cần của Đại đoàn cho dừng lại 2 ngày để kiếm cá. Sông Mã quả là vựa cá, cứ mỗi vũng ném mìn xuống là có hai, ba tạ cá, suốt dọc sông Mã dài hơn 1000 mét, tốp kiếm cá, tốp đan đan sọt, tốp nướng các đóng vào sọt. Khi cá đã đầy các sọt, chúng tôi lại tiếp tục hành quân về đến kho Đại đoàn. Đồng chí Hùng phó ban hậu cần thông báo số cá nướng được 5025 kg. Tôi điện lên Mặt trận báo cáo. Mặt trận biểu dương sáng kiến của Đại đoàn đã bổ sung lương thực phẩm, dành cho anh em thương binh.

Đơn vị chúng tôi về đến hậu cứ.  Lệnh Mặt trận là di chuyển đội hình sang phía rừng Tây Bắc Điện Biên Phủ. Chúng tôi vào trận địa cùng với các đơn vị pháo 105 ly, pháo cao xạ 37 ly, chiếm lĩnh trận địa đúng thời gian, tuyệt đối an toàn.

Việc vận chuyển, tiếp tế đạn dược cho các đơn vị pháo binh, bộ binh, chuẩn bị đầy đủ các cơ số đạn cho chiến dịch là vô cùng gian khổ và ác liệt, nhiều đồng chí đã thương vong. Rồi quân ta bắt đầu tấn công đánh chiếm đồi Him Lam, tên Pi Lốt Đại tá chỉ huy pháo binh của Pháp bị thất thủ đã phải tự sát trước khi ta vào chiếm lĩnh hoàn toàn đồi Him Lam.

Được mặt trận thông báo: Đồng chí Bế Văn Đàn đã lấp thân mình làm giá sung cho đồng đội tiêu diệt lô cốt cố thủ cuối cùng, đồng chí đã anh dũng hi sinh và đồng chí Tô Vĩnh Diện lấy thân mình chèn pháo cũng đã anh dũng hi sinh, đơn vị chúng tôi vô cùng thương tiếc và tổ chức lễ truy điệu các đồng chí ngay trên trận địa. Cũng đúng lúc này, tôi được bổ sung về đội cứu thương của Đại đoàn, mũi tấn công chủ yếu, hướng chính diện.

BÀI VIẾT SỐ 3

" RÙNG NUÔI BỘ ĐỘI" VÀ TRẬN ĐÁNH CUỐI CÙNG

Đoàn chúng tôi có tám người, tiếp tục đi sâu vào trong rừng. Đây là khu rừng nguyên sinh của Tây Bắc Điện Biên, chưa có một dấu chân người bước tới. Rừng có rất nhiều loại rau ăn được. Tôi chỉ cho mọi người biết : Chuối rừng, rau ổ gà, lạc tiên, lá lốt, rau má, mùi răng cưa, rau tàu bay... Các thứ rau này chưa cần đến.

Đi tiếp hơn 3000 mét là một rừng măng bương, luồng, tre, nứa, giang. Hàng trăm héc ta, cả bệnh viện dã chiến ăn hàng trăm năm cũng không hết, vào đến núi đá tai mèo, tôi hướng dẫn anh em đào củ mài, hái rau sắng được gần ba sọt. Rồi một rừng cây vả hiện ra quả sai từ gốc đến cành, nhiều quả chín đỏ thẫm. Anh em trong đoàn cứ chọn quả chín, ăn ch�a núi rừng Tây Bắc. Tờ mờ sáng, chúng tôi ra khỏi rừng, khoảng hơn tám giờ thì đã về đến bệnh viện dã chiến. Mọi người chạy ùa ra đón chúng tôi, người reo lên đầu tiên

là Thúy, rồi Ngọc. Anh Liễn đang đọc tên các chiến sỹ ra viện cũng chạy tới: Giỏi. Giỏi thật! Mới chưa đầy hai ngày mà đã kiếm được bao nhiêu là hoa quả rừng, thế này thì cả bệnh viện ăn mấy tuần mới hết.

Quả gì đây hả anh? Thúy hỏi dồn! Quả " Tát" đấy chị. Không trẻ con đâu nhé.

Chị Thúy thông cảm, em Tâm nói vui để trêu chị đấy. Quả này là quả " Vả" . Mấy đồng chí ra viện đế vào: " Tát, Vả" nghĩa của hai từ như nhau. Em Tâm khá đấy!.

Thế là mọi người cười rộ lên, mặt Thúy đỏ bừng...

Đồng chí Thuyết bước nhanh tới, lần lượt bắt tay tất cả anh em trong đoàn chúng tôi nói: Các đồng chí đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, tôi thay mặt bệnh viện nhiệt liệt biểu dương các đồng chí. Một tràng dài vỗ tay vang núi. Rồi đến lượt tôi báo cáo:

Mười sáu sọt này là công của bảy đồng chí do đồng chí Tưởng chỉ huy đấy đồng chí thủ trưởng ạ ! Công của đồng chí Sước lớn lắm đấy, thủ trưởng phải thưởng thôi ! Tôi chỉ là người dẫn đường thôi...

Chúng tôi biếu thủ trưởng cân cá Đết để thủ trưởng ăn kỉ niệm, nhớ cái tên cá Đết của núi rừng Tây Bắc Điện Biên. Lúc này các đơn vị đồn ầm lên: Ở C441 có anh nuôi Sước quả là tuyệt vời. Thực mục sở thị không sai tí nào.  Bệnh viện chúng tôi giờ có đủ rau rừng cho anh em thương binh và nếu cuộc chiến còn dài thì cũng không lo thiếu rau nữa.

Đồng chí Sước đưa tôi năm quả Vả chín, rồi dùng dao, chia mỗi quả ra làm bốn, đưa cho mọi người ăn, vả rừng chín ngọt lịm, mọi người tấm tắc khen ngon.

Đến hôm thứ ba tôi hướng dẫn cho các anh chị nuôi quân của bệnh viện, các món nấu, xào và cách đồ xôi bằng rá, đun bếp "Hoàng Cầm". Phổ biến các món ăn măng xào, vả xanh xào thịt trâu, canh rau sắng nấu củ mài. Một bữa trưa hôm ấy, cả bệnh viện được hưởng hương vị đặc sản của núi rừng Tây Bắc, cũng là một kỉ niệm sâu sắc không thể nào quên. Đồng chí Thuyết rất khâm phục và hài lòng với những gì mà tôi đã làm cho bệnh viện...

Ngay chiều hôm ấy, tôi trở về ban tham mưu Đại đoàn, sau khi biếu các thủ trưởng nửa sọt măng, tôi về lại mũi chủ công của Đại đoàn, thường xuyên túc trực tại chiến hào, liên tục băng bó, cứu chữa cho anh em thương binh về tuyến sau. Nhưng đang ở độ tuổi hai mươi, tôi không hề biết mệt mỏi. Sau này nhiều khi tôi tự hỏi : Sao lúc ấy mình lại khỏe thế?

Cuối tháng 4/1954, các ụ súng pháo binh của giặc Pháp chống trả cầm cự yếu ớt, các trận địa pháo binh địch bắn cầm canh ra phía sau đội hình bộ binh của quân ta.

Về phía ta, các chiến hào tấn công đã ám sát, cách hầm chỉ huy sở Đơ Cat Tơ Ri khoảng 300  - 400 m. Máy bay của giặc Pháp thả dù tiếp tế lương thực, thực phẩm phần lớn rơi xuống các khu vực mà quân ta chiếm đóng, họa hoằn lắm mới có một dù rơi xuống hầm Đơ Cat Tơ Ri. Nhiệm vụ cứu thương của chúng tôi gần như thất nghiệp. Tiếng súng trên toàn mặt trận tạm thời lắng xuống, chúng tôi ung dung ngồi trên thành chiến hào ăn đồ hộp " Rasion" của quân Pháp, chiến lợi phẩm quân ta thu được mà hậu cần Đại đoàn quân phát.

Sáng mồng 7 tháng 5 năm 1954. Đại tướng tổng tư lệnh ở Chỉ huy Sở Mường Phăng lệnh tổng động viên: Toàn mặt trận đi chuyển đạn. Trên vai mỗi người ai cũng có hai, ba quả đạn cối 60 ly, 80 ly. Phần lớn anh em chuyển đạn 105 ra trận pháo 105 ly.

Trận địa pháo của địch, các ụ súng ở lô cốt lúc này cũng im ắng như một điềm gở đã được báo trước " Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ", bất khả xâm phạm của thực dân Pháp sắp đến giờ tận số.

Suốt từ sáng 7/5/1954 đến 12 giờ trưa, các loại đạn đã được xếp đầy trên các mũi chiến hào và các trận địa pháo 105 ly. Chúng tôi rất hồi hộp chờ đến giờ nổ súng...

Đúng giờ " Q" chiến dịch " Trần Đình" ầm ầm vang dậy, lòng chảo Mường Thanh Điện Biên Phủ, các cỡ đạn pháo của quân ta đều trút lửa xuống hầm Chỉ huy sở Đơ Cát Tơ Ri. Trên các ụ súng, lô cốt, trận địa pháo binh của địch bốc cháy, khói đen mù mịt suốt từ đầu sông Nậm Rốm chạy dài đến Hồng Cúm.

Hơn ba giờ đồng hồ, toàn trận địa của thực dân Pháp không có một tiếng súng nào chống trả, im lìm như một bãi tha ma. 17 giờ chiều ngày 7/5/1954, những lá cờ trắng nhô lên khỏi chiến hào của giặc Pháp, lốc nhốc lính Pháp vác cờ trắng. Lúc đầu chúng tôi nhìn ống nhòm, sau nhìn mắt thường. Tướng Đơ Cát Tơ Ri đi đầu, kéo theo những dãy dài hàng ngàn tên lính Pháp theo sau. Giặc Pháp chúng ra hàng rồi các đồng chí ơi! Ta chiến thắng rồi ! Giặc Pháp chúng ra hàng rồi các đồng chí ơi !

Từ trên đỉnh núi cao hơn 100 mét, chúng tôi chạy ào ào xuống, cũng hô to, hô lớn. Ta chiến thắng rồi ! Ta đã chiến thắng hoàn toàn rồi các đồng chí ơi !

Có đồng chí đã không kìm nổi sự sung sướng đã bắn hàng loạt đạn chỉ thiên để ăn mừng chiến thắng...Chúng tôi càng hô to, hô lớn : " Ta chiến thắng rồi ! Đồng bào Tây Bắc ơi! Mường Thanh ơi! Điện Biên Phủ ơi... Khản cả cổ, khản cả giọng...

Tôi ghi lòng tạc dạ kí ức ấy, kỉ niệm ấy, thời khắc cho đến tận bây giờ không thể quên được. Một nỗi niềm sung sướng trào dâng không thể nào tả hết được. Và chúng tôi ôm lấy nhau, không khóc nhưng mà nước mắt cứ trào ra, không thể tả nỗi sung sướng tột độ lúc đó. Hơn năm mươi ngày đêm khoét núi ngủ hầm, dầm bùn hàng tháng trời dưới chiến hào " máu trộn bùn non ",  vượt qua bao nhiêu gian khổ, hi sinh, mất mát...

Đồng bào Tây Bắc ơi! Điện Biên ơi! Giải phóng rồi đồng bào Tây Bắc ơi! Cứ như thế chúng tôi hô mãi cả tiếng đồng hồ.

Đến 19 giờ 30 phút, toàn đơn vị, ban tham mưu, chính trị, hậu cần của đại đoàn 308 vào tiếp quản " Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ ", giặc Pháp đầu hàng vô điều kiện.

Đại đội C441 vận tải đi đầu. Đi tiên phong là đồng chí Hiền chính trị viên trưởng của Đại đội, vào đến hàng rào thép gai, bất ngờ mìn cóc nổ. Đồng chí Hiền bị thương rất nặng, một số đồng chí khác bị thương vừa vừa. Tôi đi giữa hàng quân, nghe tiếng  nổ tôi vừa chạy lên, có y tá và cứu thương đang băng bó cho đồng chí Hiền. Dưới ánh đèn pin thì đó là một bãi mìn cóc. Đơn vị liền gọi cho công binh và sau một giờ thì công binh gỡ hết bãi mìn. Toàn đoàn tiến quân an toàn.

Đồng chí Hiền được đưa về trạm cấp cứu phía sau. Vì vết thương mất quá nhiều máu nên đồng chí Hiền đã hi sinh. Chúng tôi được tin báo gấp như vậy. Toàn đơn vị chững lại, vô cùng thương tiếc đồng chí Hiền. Hơn 50 ngày đêm ngoan cường chiến đấu, lãnh đạo đơn vị hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ của chiến dịch, mới được hưởng vài giờ chiến thắng đã ra đi, không bao giờ gặp lại đồng chí nữa.

Đến 22 giờ toàn đoàn bộ F308 quân tiên phong đã tiếp quản xung quanh khu vực hầm chỉ huy sở Đơ Cat Tơ Ri. Sau vài giờ củng cố  lán trại dã chiến,chúng tôi không sao chợp mắt được,ám khí chiến trường bốc mùi nồng nặc.Lệnh của mặt trận: sáng hôm sau tổng vệ sinh chiến trường. Một ngày cận lực chôn lấp các xác lính Pháp còn sót ở lại các chiến  hào dây thép gai, rồi sát trùng, tẩy uế... Không khí lòng chảo Mường Thanh

lại trở lại trong lành, dòng sông Nậm Rốm trở lại như xưa...

Sáng 8/5/1954 trên loa phát thanh, đồng chí thiếu tướng Vương Thừa Vũ Đại đoàn trưởng công bố điện của Đảng lao động Việt Nam, đứng đầu là chủ tịch Hồ Chí Minh, Chính phủ Việt Nam khen ngợi và chúc mừng chiến thắng Điện Biên Phủ, chúc mừng toàn quân và toàn dân ta, khen ngợi bộ đội và đồng bào trực tiếp chiến đấu trên chiến trường Điện Biên Phủ. Đồng thời  Đại đoàn bộ F308 cũng nhận lệnh của tổng tư lệnh Đại tương Võ Nguyên Giáp: '' Đưa hết các tù binh là chiến thương lên mặt đất,chữa trị cứu sống họ ''. Đại tướng còn giáo huấn : '' Họ bây giờ cũng  là một con người, phải cứu sống để trao trả họ về chính phủ Pháp ''.

Đoàn chúng tôi quân y, cứu thương và quân y. cứu thương của các đơn vị khẩn trương căng dù bạt, kê giường đệm và đưa hơn một nghìn chiến thương lên thay quân áo cho họ. Toàn là lính Châu Phi thuộc địa của Pháp như An Giê Ri, Tuy Ni Gi, Ma Roc, Ni Giê Ni , Sê Nê Gan...

Thật khủng khiếp quá, người bị thương nằm trên dòi bọ hôi thối rớt xuống người nằm dưới, hàng tháng trời phải chịu đựng như vậy, bây giờ họ được cứu sống, được nằm trên không khí trong lành, bình yên ở lòng chảo Điện Biên này, họ không nói lên được bằng lời, trong tâm khảm của họ sẽ ghi  lại hình ảnh tốt đẹp này đem về quê hương của họ. Người Việt Nam không coi họ là kẻ thù nữa, người Việt Nam nhận hậu, họ cũng thừa nhận là Đế quốc Pháp đã thất bại thảm hại trên trường Tây Bắc, không bao giờ họ quên được. Họ đã nhìn ánh mặt trời và chỉ thấy những nụ cười chiến thắng của Quân và Dân Việt Nam anh hùng.

Tôi cùng Đại đoàn bộ 308 hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trong chiến thắng Điện Biên Phủ ngay tại lòng chảo Mường Thanh .

Sáng 10/5/1954 tôi được lệnh rời khỏi Điện Biên để đi cùng đồng chí Nguyễn Ước Lễ phó ban hậu cần Đại đoàn 308 về  Thái Nguyên, chuẩn bị tiếp hậu cử tiền phương quân y, phục vụ chiến dịch " Cầu Lồ " ở Bắc Giang .

Từ chiến thắng Điện Biên Phủ lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu, làm hậu thuẫn Pháp phải chấm dứt chiến tranh, ngồi bàn Hội nghị Giơ ne vơ năm 1954.

Đại đoàn quân tiên phong chúng tôi hành quân về Phương Độ, được phát quần áo do Trung Quốc và Tiệp Khắc viện trợ, mũ đan lưới, duyệt binh ở Trại Cờ với khí thế hừng hực sau chiến thắng Điện Biên Phủ.

Ngày 10/10/1954 Đại đoàn Quân tiên phong F308 chúng tôi, cùng với các Đại đoàn vào tiếp quản Thủ đô Hà Nội.

Nhân dân Thủ Đô đón chào chúng tôi bằng cả một rừng cờ đỏ sao vàng, rừng hoa... Trên các khuôn mặt đầy rạng rỡ, sự vui sướng đến trào nước mắt. Nhiều người thân, người mẹ, người vợ ôm chặt lấy nhau trước hàng quân rầm rập tiến bước.

Hơn chín năm kháng chiến, nay đoàn quân trở về Thủ đô Hà Nội, biết bao sung sướng tự hào của người Hà Nội và nhân dân cả nước Việt Nam.

Hòa bình lập lại rồi.Trong suốt chín năm kháng chiến ấy, biết bao nhiêu đồng bào và chiến sỹ đã ngã xuống để làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ mới có ngày hôm nay.

Đã qua 60 năm chiến thắng Điện Biên Phủ, trang sử vàng ấy vẫn chói lọi trong kí ức của người Việt Nam và của các nước yêu chuộng hòa bình trên thế giới.

Những tượng đài đồi A1, đồi Him Lam, những cỗ xe tăng bọc thép, những trận địa pháo và nhiều vũ khí tối tân khác là những hiện vật được lưu giữ trong bảo tàng, là bằng chứng sống của thực dân Pháp trang bị cho " Tập đoàn cứ điểm mạnh nhất Đông Dương, bất khả xâm phạm" đã bị tiêu diệt hoàn toàn trước lực lượng quân đội nhân dân Việt Nam tuy nhỏ bé nhưng rất anh hùng.

Những tượng đài tổ quốc ghi công, những dòng chữ khắc họ và tên trên bia đá, ghi công của những anh hùng liệt sỹ đã ngã xuống, vĩnh viễn nằm lại nơi đất Mẹ ở lòng chảo Điện Biên này. Là những người làm nên lịch sử sáng chói và vinh quang, để lại cho các thế hệ người Việt Nam và bạn bè Quốc tế, một dấu ấn không thể nào quên khi đến chiêm ngưỡng, tham quan thực tế chiến trường của chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, trang Điện Biên Phủ trường tồn mãi mãi trong truyền thống đánh giặc ngoại xâm của dân tộc Việt Nam.

Người viết : Phạm Văn Sước - cựu chiến sỹ Điện Biên.

Tổ dân phố 5 -  Phường Quang Trung, quận Hà Đông.